Hoge Raad: exploitatie gemeentelijke begraafplaatsen vormt geen overheidsprestatie

Feiten in de zaak

De gemeente Krimpen aan den IJssel (hierna: ‘de Gemeente’) heeft op haar grondgebied twee gemeentelijke begraafplaatsen. De Gemeente draagt tegen vergoeding zorg voor de aanleg, het onderhoud en de uitbreiding van begraafplaatsen en zorgt eveneens voor de uitgifte van grafrechten. Voor het uitvoeren van voornoemde werkzaamheden heeft de Gemeente kosten met btw gemaakt. De in rekening gebrachte btw heeft de Gemeente via het BCF teruggevraagd.

In geschil is of de Gemeente voor de exploitatie van de begraafplaatsen handelt als overheid en – in het verlengde hiervan – of de Gemeente recht heeft op een bijdrage uit het BCF ter zake van de btw op kosten die aan de Gemeente in rekening is gebracht.

Oordeel Hoge Raad

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de Gemeente bij de exploitatie van begraafplaatsen niet handelt als overheid. Hoewel gemeenten op grond van de Wet op de lijkbezorging (Wlb) de verplichting hebben ten minste één gemeentelijke begraafplaats te hebben, leidt dit volgens de Hoge Raad niet tot het oordeel dat voor de exploitatie van een begraafplaats overheidsbevoegdheden nodig zijn. Een dergelijke overheidsbevoegdheid volgt noch uit de Wlb noch uit de Gemeentewet. Het gevolg is dat de Gemeente géén recht heeft op een teruggaaf via het BCF.

Belang voor de praktijk

De Hoge Raad oordeelt dat voor de exploitatie van een begraafplaats géén overheidsbevoegdheden nodig zijn. Gemeenten hebben daardoor in principe geen recht op compensatie uit het BCF ter zake van de in rekening gebrachte btw bij het exploiteren van begraafplaatsen.

De Hoge Raad heeft de zaak echter terugverwezen naar een Gerechtshof om te onderzoeken of, en zo ja, in hoeverre de Gemeente de begraafplaatsen mede gebruikt voor niet-economische activiteiten. Wanneer laatstgenoemde het geval is, dan kan mogelijk alsnog gedeeltelijk het recht bestaan op een bijdrage uit het BCF.

Gelet op de uitspraak van de Hoge Raad en de vraag die aanhangig is bij het Gerechtshof, raden wij gemeenten aan te onderzoeken op welke wijze wordt omgegaan met de btw op kosten toerekenbaar aan de exploitatie van begraafplaatsen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat gemeenten reeds gecompenseerde btw terug moeten gaan betalen aan de Belastingdienst of willen inspelen op de nog aanhangige vraag bij het Gerechtshof. Heeft uw organisatie te maken met voorgaande btw-problematiek en wil u weten wat deze uitspraak concreet voor u betekent, neem dan contact met ons op.

Dit bericht is meer dan zes maanden geleden gepubliceerd. Omdat wet- en regelgeving continu in beweging is, raden wij u aan met uw Baker Tilly adviseur te bespreken of de informatie in dit bericht actueel is en gevolgen heeft (of mogelijkheden biedt) voor uw situatie. Uw adviseur praat u graag bij over de laatste stand van zaken.