Just in time of toch te laat?

In onze huidige samenleving verwachten wij dan ook om producten zo snel en zo goedkoop mogelijk te ontvangen.

Ondernemers en supply chain managers hebben op deze verwachtingen ingespeeld met verschillende methoden om zo te voldoen aan onze verwachtingen. Veel grote bedrijven benaderen toeleveranciers met een methode die bekend staat als ‘just in time’ (JIT) oftewel net op tijd. Deze methode wordt gebruikt om efficiëntie in de productieketen te verbeteren en kosten te verlagen.

JIT is bedacht met maar één primair doel, namelijk: het verminderen van de doorlooptijd en kosten die gepaard gaan met het leveren van een product. Dit heeft ertoe geleid dat het productie- en leveringsproces zo is ingericht dat altijd kan worden voldaan aan de verwachtingen van de klant op het gebied van tijdigheid van bezorging, kwaliteit en levering van de producten .

Op bepaalde momenten moeten klanten deze verwachtingen (ongewenst) echter bijstellen, ondanks dat bedrijven hun uiterste best doen om aan de verwachtingen te blijven voldoen. Recente gebeurtenissen zoals het COVID-19 ('coronavirus') hebben dit maar al te goed duidelijk gemaakt. Denk aan het hamstergedrag van essentiële goederen, vanuit een angst om niks in huis te hebben.

JIT vs. JIC

De JIT methode is ontstaan in Japan in de jaren 60 en wordt veelal gebruikt in de hedendaagse productieketens van grote bedrijven zoals Toyota, McDonalds en Apple. Ook veel e-commercebedrijven hanteren deze methode met name omdat de marges op de producten doorgaans minimaal zijn waardoor efficiëntie en kostenbeheersing van groot belang zijn in het proces.

JIT stelt ieder bedrijf in de productieketen in staat om net voldoende te produceren om aan de vraag van het volgende bedrijf in de keten te voldoen. Dit heeft tot gevolg dat bedrijven minimale voorraden hebben en ook aanhouden over de gehele lengte van de productieketen. Middelen worden alleen aangewend voor hetgeen tussen partijen is overeengekomen en betaald. Deze benadering vermindert het risico op  onnodige voorraden die mogelijk niet worden gebruikt en mogelijk ook in waarde kunnen dalen. 

JIT stelt bedrijven in staat om cashflownadelen te beperken door:

• het aanhouden van minimale hoeveelheden grond- en/of hulpstoffen;

• het verlagen van voorraad- en arbeidskosten; en tegelijkertijd,

• het vergroten van de efficiëntie en kwaliteit in de productieketen.

De tegenhanger van deze methode is de ‘just in case’ (JIC) methode.

Bij de JIC methode hebben bedrijven  een grote voorraad , om zo “altijd” aan de marktvraag te kunnen voldoen en de kans te minimaliseren dat ze producten niet op voorraad hebben. Voorbeelden van de bedrijven die deze methode hanteren zijn bedrijven als Amazon, die praktisch alles op voorraad hebben.

Efficiëntie heeft zijn nadelen

Zoals gezegd is JIT (kosten)efficiënt omdat kosten van arbeid en het onnodig aanhouden van voorraad, in afwachting van gebruik worden geminimaliseerd. Toch heeft deze methode ook nadelen.

In theorie optimaliseert JIT de productieketen, maar er is bij deze methode slechts minimale marge voor fouten of vertragingen in het productie en logistieke proces, laat staan voor andere verstoringen.

Recentelijk hebben onder andere de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China, de bosbranden in Australië en de uitbraak van het coronavirus een extreem verstorend effect gehad en de nadelen van de JIT methode maar al te duidelijk aan het licht gebracht.

Veel productiefaciliteiten in Azië en Europa zijn momenteel gesloten, schepen liggen voor anker in de haven en vliegtuigen staan aan de grond op het vliegveld. Bedrijven verkeren in zwaar weer of kunnen afspraken met klanten niet nakomen..

Het vinden van een balans

Bedrijven zijn mogelijk dan ook bezig met het oplossen van de kwetsbaarheden van de JIT methode. Een mogelijke oplossing is om productie of voorraden dicht bij de klant te hebben, door bijvoorbeeld gebruik te maken van strategische gateways/toegangspoorten.

Deze benadering die de productie- en toeleveringsketen effectief verkort, wordt veelal gebruikt binnen de Europese Unie en de voordelen nemen waarschijnlijk verder toe met het oog op de aankomende Brexit.

Tegelijkertijd hebben de gevolgen van het coronavirus de zwakke punten van de globale productie- en toeleveringsketens nogmaals onderstreept. Dit bepleit de mogelijk verplaatsing van lokale toeleveringshubs om zo het bedrijfsleven te beschermen tegen toekomstige internationale ontwikkelingen.

Naast het hebben van een centrale locatie met geoptimaliseerde logistieke processen is het ook van belang om de belastingpositie van uw bedrijf in elk land en elke bedrijfslocatie te bekijken en mogelijk zelfs te heroverwegen. Daarbij moet worden gekeken naar het benutten van de potentiële voordelen vanuit btw- en douane-perspectief met betrekking tot invoerregelingen, met als doel het optimaliseren van uw bedrijfsresultaten.

Dus welke methode wordt het?

Beide methoden, JIT en JIC, hebben zo elk hun voor- en nadelen voor uw bedrijf. Een 'one-size-fits-all'-benadering bestaat helaas niet en bedrijven moeten hun processen constant in de gaten houden en herzien naarmate het bedrijf groeit, krimpt of de markt verandert.

Ieder bedrijf zou gelet op de recente wereldwijde gebeurtenissen zijn productieketen nogmaals moeten nalopen en controleren. Is de gehanteerde productiemethode wel de juiste? Dat wil zeggen voor nu, maar ook voor de toekomst.

Is uw bedrijf opgewassen tegen gebeurtenissen zoals het coronavirus, een economische crisis of beperkingen in het logistieke proces, of is het tijd om uw productieketen aan te passen?

Achteraf gezien komen alleen bedrijven die nu al bezig zijn met toekomstige veranderingen  en herzien en aanpassen van hun productieketens (deels) ongedeerd uit een crisis.

Heeft u vragen over dit artikel of wilt u meer weten of het (her)inrichten van uw supply chain, neem dan contact met ons op.

Dit artikel is geschreven door VAT & Customs specialist Marisa Hut van Baker Tilly Nederland en Darryl Daisley, Director Customs, Fuel Tax and International Trade bij Pitcher Partners, onderdeel van het Baker Tilly netwerk in Perth, Australië. Dagelijks werken Marisa en Darryl en hun teams nauw samen om klanten te assisteren met globale en lokale oplossingen voor hun productieketens.

Dit bericht is meer dan zes maanden geleden gepubliceerd. Omdat wet- en regelgeving continu in beweging is, raden wij u aan met uw Baker Tilly adviseur te bespreken of de informatie in dit bericht actueel is en gevolgen heeft (of mogelijkheden biedt) voor uw situatie. Uw adviseur praat u graag bij over de laatste stand van zaken