Skip to content
Foto van puzzelstukjes

Mogelijke wijziging fiscale kwalificatie rechtsvormen

Gepubliceerd op: 02 april 2021
Type publicatie Kennisartikel
Op 29 maart 2021 is een consultatiewetsvoorstel gepubliceerd, dat gevolgen heeft voor de fiscale kwalificatie van commanditaire vennootschappen (CV), fondsen voor gemene rekening (FGR) en buitenlandse rechtsvormen. De huidige regels voor de kwalificatie van dergelijke samenwerkingsverbanden kunnen belastingontwijking en anonimisering van vermogen in de hand werken. Het wetsvoorstel beoogt dat te voorkomen. Het wetsvoorstel is nog open voor consultatie. Pas na consultatie wordt het wetsvoorstel aangeboden aan de Tweede Kamer. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2022.

Wijziging van dit bericht per 7 juni 2021

Op 2 juni 2021 heeft de staatssecretaris van Financiën aangegeven dat dit wetsvoorstel vanwege de vele inhoudelijke reacties op het consultatiedocument geen deel zal uitmaken van het Pakket Belastingplan 2022. Hoogstwaarschijnlijk treedt het wetsvoorstel, al dan niet in gewijzigde vorm, niet in werking per 1 januari 2022, maar op een later moment. Het wetsvoorstel wordt naar verwachting in de komende winter aan de Tweede Kamer aangeboden. In onderstaand bericht wordt nog als ingangsdatum 1 januari 2022 gehanteerd. De inhoud van het wetsvoorstel is vooralsnog niet gewijzigd.

Commanditaire vennootschap

Momenteel kan een CV open of besloten zijn. Een besloten CV is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (Vpb) en haar vermogen wordt voor fiscale doeleinden toegerekend aan haar vennoten. De CV is dan fiscaal transparant. Een open CV is wel belastingplichtig voor de Vpb. Haar commanditaire vennoten worden gezien als aandeelhouders, net als bij een BV.

Het vermogen van een open CV wordt niet aan de commanditaire vennoten toegerekend, maar bij de open CV zelf belast met Vpb. Of een CV open of besloten is, hangt af van de wijze waarop de toetreding van commanditaire vennoten is overeengekomen.

Het wetsvoorstel houdt in dat een open CV vanaf 1 januari 2022 niet langer belastingplichtig is voor de Vpb. Het einde van de belastingplicht gaat gepaard met eindafrekening in de Vpb over stille reserves, fiscale reserves en goodwill. Het voorstel voorziet in faciliteiten om de belastingheffing door te schuiven of in tien jaar te betalen.

Het vermogen van iedere CV zal vanaf 1 januari 2022 voor de belastingheffing worden toegerekend aan haar vennoten. Voor natuurlijke personen die commanditaire vennoten zijn, wordt dat vermogen dan wel het inkomen daaruit belast in box 1, 2 of 3, afhankelijk van het vermogen van de CV.

Fonds voor gemene rekening

Een FGR is bedoeld om collectief te beleggen. Momenteel kan een FGR open of besloten zijn. Een open FGR is Vpb-plichtig, een besloten FGR niet. Bij een besloten FGR wordt het vermogen toegerekend aan de deelgerechtigden van het FGR en bij hen belast. In de praktijk wordt een open FGR nogal eens gebruikt voor het anonimiseren van vermogen. Vanaf 1 januari 2022 zal op basis van het wetsvoorstel een zogenoemd ‘familiefonds’ niet langer als (open) FGR worden erkend. Een FGR kan op basis van het wetsvoorstel vanaf 1 januari 2022 enkel nog belastingplichtig voor de Vpb zijn als haar bewijzen van deelgerechtigdheid worden verhandeld op een effectenbeurs of als zij regelmatig haar bewijzen van deelgerechtigdheid inkoopt. Als geen sprake is van een Vpb-plichtige FGR, wordt het FGR fiscaal genegeerd en haar vermogen toegerekend aan haar deelgerechtigden.

Buitenlandse rechtsvormen

In grensoverschrijdende situaties kan het voorkomen dat Nederland een buitenlandse rechtsvorm als zelfstandig belastingplichtig beschouwt, terwijl een ander land deze rechtsvorm voor fiscale doeleinden negeert. De omgekeerde situatie is ook denkbaar. Deze zogenoemde kwalificatieverschillen kunnen leiden tot dubbele aftrek van kosten of aftrek van kosten zonder dat het inkomen bij de ontvanger wordt belast.

Het voorstel beoogt het aantal kwalificatieverschillen te verminderen Op welke wijze dat gebeurt, gaat het bestek van dit document te buiten. Kwalificatieverschillen komen nogal eens voor bij de CV. Een buitenlandse rechtsvorm die vergelijkbaar is met een CV zal vanaf 1 januari 2022 altijd fiscaal transparant zijn, omdat een Nederlandse CV vanaf 1 januari 2022 steeds fiscaal transparant is (het vermogen wordt voor de belastingheffing toegerekend aan de vennoten).

Heeft u vragen over het consultatiewetsvoorstel? Neem dan contact op met onze belastingadviseurs.

Het wetsvoorstel samengevat


  • Alle CV’s worden fiscaal transparant vanaf 1 januari 2022. Het vermogen van de CV wordt daardoor toegerekend aan de vennoten. Dat kan leiden tot gevolgen voor de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting.


  • Een open CV is tot 1 januari 2022 belastingplichtig voor de Vpb en daarna niet meer. Dat kan leiden tot een eindafrekening in de Vpb. Onder voorwaarden kan deze belastingheffing worden uitgesteld.


  • Vanaf 1 januari 2022 is een FGR minder snel Vpb-plichtig. Dat heeft gevolgen voor de mogelijkheden tot anonimisering van vermogen.


  • Alle buitenlandse rechtsvormen die vergelijkbaar zijn met een CV zullen vanaf 1 januari 2022 fiscaal transparant worden, omdat alle CV’s fiscaal transparant worden.

Dit bericht is meer dan zes maanden geleden gepubliceerd. Omdat wet- en regelgeving continu in beweging is, raden wij u aan met uw Baker Tilly adviseur te bespreken of de informatie in dit bericht actueel is en gevolgen heeft (of mogelijkheden biedt) voor uw situatie. Uw adviseur praat u graag bij over de laatste stand van zaken.

De laatste wetgeving en tips voor uw industrie

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief