De herinvesteringsreserve: een nuttige faciliteit, maar let goed op de voorwaarden

De HIR werkt als volgt. Stel dat een onderneming een machine heeft met een (fiscale) boekwaarde van €200. De machine wordt verkocht voor €500, zodat er een boekwinst ontstaat van €300. Normaliter vergroot de verkoop van de machine de winst met €300. Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, wordt €300 aan de HIR toegevoegd en niet aan de winst. Als de onderneming vervolgens een nieuwe machine koopt voor €550, moet de HIR worden afgeboekt op de aanschafprijs van de nieuwe machine. De (fiscale) boekwaarde van de machine wordt daardoor €250 (€550-/-€300). De belastingheffing is daarmee doorgeschoven naar de toekomst.
De voorwaarden voor het vormen en benutten van de HIR zijn als volgt:

1. Bedrijfsmiddel

Er moet een bedrijfsmiddel worden verkocht. Beleggingen of activa die als voorraad worden aangemerkt komen niet in aanmerking voor de HIR.

2. Herinvesteringsvoornemen

De HIR wordt gevormd en blijft in stand zolang het voornemen tot herinvesteren bestaat. Dit herinvesteringsvoornemen moet voldoende concreet zijn en voor zover mogelijk worden vastgelegd. Blijf hierom het voortbestaan van het herinvesteringsvoornemen ieder jaar vastleggen, totdat de herinvestering wordt gedaan.

3. Herinvesteringstermijn

Binnen drie jaren na het jaar van verkoop moet een nieuw bedrijfsmiddel zijn aangeschaft of voortgebracht. Als deze termijn is verstreken, valt de HIR vrij ten gunste van de winst. Deze termijn kan langer zijn als:

• de aard van de aan te schaffen of voort te brengen bedrijfsmiddelen een langer tijdvak vereisen

• de aanschaffing of voortbrenging van het nieuwe bedrijfsmiddel door bijzondere omstandigheden is vertraagd. Voorwaarde hiervoor is dat wel al een begin van uitvoering is gegeven aan de aanschaf of voortbrenging van het nieuwe bedrijfsmiddel.

4. Boekwaarde-eis

De boekwaarde van het nieuwe bedrijfsmiddel mag, na afboeking van de HIR, niet lager zijn dan de boekwaarde van het verkochte bedrijfsmiddel. In bovenstaand voorbeeld mag de boekwaarde van het nieuwe bedrijfsmiddel door afboeking van de HIR niet lager worden dan 200. Als het nieuwe bedrijfsmiddel een aanschafprijs van 450 heeft, kan daarom slechts 250 van de HIR worden benut, terwijl een HIR van 300 was gevormd. Als voor de resterende HIR van 50 geen herinvesteringsvoornemen bestaat of niet binnen de vereiste termijn wordt geherinvesteerd, valt deze vrij ten gunste van de winst.

5. Eenzelfde economische functie (bij lang afschrijfbare bedrijfsmiddelen)

De regels voor de HIR maken onderscheid in kort afschrijfbare bedrijfsmiddelen (tien jaar of korter) en lang afschrijfbare bedrijfsmiddelen (langer dan tien jaar of geen afschrijving).

Als een onderneming herinvesteert in een bedrijfsmiddel waar lang op moet worden afgeschreven, bijvoorbeeld vastgoed, geldt de aanvullende eis dat dit bedrijfsmiddel eenzelfde economische functie heeft als het verkochte. Het nieuwe bedrijfsmiddel moet een soortgelijke taak of werkzaamheid gaan vervullen in de onderneming. Dit is een ruim begrip, maar het kent ook zijn beperkingen. Zo geldt dat vastgoed in eigen gebruik niet eenzelfde economische functie heeft als verhuurd vastgoed. Voor een bedrijfspand in eigen gebruik dat is verkocht mag dus geen HIR worden gevormd als het voornemen bestaat te herinvesteren in een pand voor verhuur.

De HIR kan niet worden aangewend bij de aanschaf van een lang afschrijfbaar bedrijfsmiddel, als de HIR is ontstaan door de verkoop van kort afschrijfbare bedrijfsmiddelen. Deze bedrijfsmiddelen hebben immers nooit eenzelfde economische functie.

De eis dat de bedrijfsmiddelen eenzelfde economische functie hebben geldt niet als een bedrijfsmiddel is verkocht door overheidsingrijpen.

Meer weten over de HIR?

De HIR is een nuttige faciliteit waar in de praktijk veel gebruik van wordt gemaakt. De HIR geeft ondernemingen de ruimte om boekwinsten volledig te herinvesteren, zonder een deel van de winst als belasting af te moeten dragen. Meer weten over de HIR? Neem contact op met een van onze belastingadviseurs bij u in de buurt.

Dit bericht is meer dan zes maanden geleden gepubliceerd. Omdat wet- en regelgeving continu in beweging is, raden wij u aan met uw Baker Tilly adviseur te bespreken of de informatie in dit bericht actueel is en gevolgen heeft (of mogelijkheden biedt) voor uw situatie. Uw adviseur praat u graag bij over de laatste stand van zaken.